Narlıdere Köyü (Dereköy), Bursa ili Kestel ilçesine bağlıdır. Marmara Bölgesinde bulunan Narlıdere Köyü Bursa il merkezine 22 km Kestel ilçe merkezine ise 12 km uzaklıktadır.
Bursa-İnegöl karayolunun 4 km kuzeyinde, Kestel‘e 12 km uzaklıkta olan Narlıdere Köyü‘nde eskiden çok fazla Nar Ağacı bulunduğu için bu adı aldığı söylenmektedir.
Narlıdere Köyü‘nün ilk camisi 1671 yılında yapılmıştır. Cami yapım tarihinden yola çıkılarak yapılan tahminlerde köyün 1650‘li yıllarda kurulduğu düşünülmektedir.
Köyün kahvehanelerinin bulunduğu alanda yapılan ilk cami yıkılarak yerine yeni yapılan yeni cami yapılmıştır.
Köye ilk gelenler arasında Orta Asya Türkleri, Karakeçi Yörükleri tarafından kurulduğu bilinen Narlıdere Köyü’nde ilk yaşam süren aileler arasında Halil Ağalar, Küçük Haliller, Sarı Hüseyinler, Emin Ağalar, Feyzullahlar, Taban Ahmetler ve Hacı Kara İsmailler olduğu bilinmektedir.
Köyün kurulduğu alan dere kenarında bulunduğu için bu adı almış olduğu düşünülmektedir ve Narlıdere ismi ile 700 yıldır anılmaktadır. Daha önceki yıllarda Çukur adıyla da anıldığı söylenen Narlıdere Köyü‘nün eskiden Gürsu bucağına bağlı bulunduğu bilinmektedir.
Tahminlere göre 1530 yılı tahrir defterinde geçen Narköy‘ün bu olduğu düşünülmekle birlikte, Medine‘deki vakıfların vakıf köyü olduğu belirtilmektedir.
Eski yıllarda köyün geliri Mekke’ye gitmekte imiş. Bu tarihteki belgelere göre köyde yoğunlukla pirinç ekimi yapılmakta ve bununla birlikte 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre Bursa‘ya bağlı olup 84 hane bulunan köyde, 1927 yılında 457, 1990 yılında 669, 1997 yılında 633 kişi yaşamakta olduğu belirtilmiştir.
Narlıdere Köyünün Geçim Kaynağı başlıca Tarım olmakla birlikte hayvancılıkla uğraşan köy sakinleri de bulunmaktadır.
Eski yıllarda köyde kavun, karpuz, üzüm gibi meyveler üretilirken, tütün de köyün başlıca gelir kaynakları arasında yer almaktaymış. Köyün yaşlılarından edindiğimiz bilgilere göre, köyde daha önceki yıllarda hayvancılık oldukça yaygınmış ve Hayvancılık yerini zamanla tarıma bırakmış.
Günümüzde köyde sebze ve meyve yetiştiriciliği yapılmaktadır. Köyde üretilen besinler arasında Roka, Tere, Dereotu, Maydanoz, Ispanak, Brokoli, Brüksel, Enginar, Şeftali, Armut, Elma, Ayva, Kayısı, İncir, Zeytin, Hurma gelmektedir. Bunların yanı sıra köyde Arıcılık oldukça yaygınlaşmış durumdadır.
Köyün isminin geldiği NAR meyvesi ise her hanede özellikle evlerin bahçelerinde köy sakinlerinin kendi tüketimlerini karşılayacak kadar mevcuttur.
Eski Yörük Köyleri arasında olan Narlıdere Köyü, içinden geçen dere, asırlık tarihi evlerin önünden akmakla birlikte, dere vadisinin de, görünümü çok güzeldir. Derenin kaynağı ise, birçok kaynağın birleşerek oluşturduğu dere yatakları ve şelalerden gelmektedir.
Katırlı dağlarına kadar uzanan dere yataklarının beslediği dere köyün merkezine ulaşmadan toplanarak harika bir şelale oluşturmaktadır. Narlıdere Şelalesi, ya da Kireçtaşı Şelalesi olarak bilinen şelale önceki yıllarda yaşanan sel ve su taşkınları sebebiyle zarar görmüştür.
Şelaleden akan sular yine dere yatakları yardımıyla köyün yanından geçerek tarım arazilerin içersinden Gölbaşı Gölü dere yataklarına bağlanmaktadır. Narlıdere Şelalesi köy eşrafı tarafından Kırk Merdivenler olarak bilinmektedir. Buraya Kırk Merdivenler isminin verilme sebebinin Şelale’nin üzerine ulaşılabilmesi için burada bulunan 40 adet merdivenin çıkılması gerektiğinden dolayı olduğu belirtilmektedir.
Narlıdere Şelalasi’nin toprakla buluştuğu alanın sağ tarafından köy eşrafı arasında Şeker Hasan olarak bilinen Hasan BEY tarafından Aşıklar Çeşmesi doğal imkanlar sayesinde yapılmıştır. (Yıllarca uğraşarak köyümüze bu eşsiz eseri kazandıran Şeker Hasan abimize teşekkürlerimizi sunuyoruz.)
Köyün hemen yanında oldukça yüksek bir kaya bulunmaktadır. Kaya son yıllarda tırmanış sporu meraklıları tarafından sıkça ziyaret edilmektedir. Tırmanıi Sporu meraklıları tarafından özellikle hafta sonları oldukça fazla ziyaretçi kabul eden kayanın üstü düzlük olmakla birlikte tarıma el verişli topraklara sahiptir.
Bursa‘da tırmanış sporu tutkunlarının en fazla ziyaret ettikleri yerlerden olan Narlıdere Köyü Kayası, bir çok etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Kayaların içinde ise, eski yerleşimlere de uğradığı sanılan mağaralar bulunmaktadır.
Eski rivayetlere göre kayanın ortasında bulunan delik oluşumunun kaya içersinde gezilebilmesini sağladığı, bunun yanı üst kısımda kayanın içine girmek içi kullanılan bir kapı bulunduğu söylenmektedir. Kaya oluşumu ve çevresi önceki yıllarda özellikle hazine avcıları tarafından deyim yerindeyse didik didik edilmiştir.
Geçmiş yıllarda defalarca su baskını yaşanan Narlıdere Köyü ve çevresinde gereken önlemler Devlet’in ilgili birimlerince alınmıştır.
Narlıdere Köyü’nün ilk camisi 1671 yılında yapılmıştır. İlerleyen yıllarda yıkılan caminin yerine yeni ve daha büyük bir cami yapılarak 1-1-1998 yılında ibadete açılmıştır.
Köyde bulunan mevcut cami merkezi ısıtma sistemi ile ısıtılmaktadır. Camii iki katlı olmakla birlikte üst kat bayanlar için hazırlanmıştır. Camii’nin ortalama kapasitesi 400 kişidir.
Narlıdere Köyü’nde Taban alanı 280 metrekare, toplam inşaat alanı 840 metrekare zemine sahip iki katlı, katı ısıtma sistemine sahip, içersinde 9 derslik ve yeterli sayıda idari oda bulunan köy okulu bulunmaktadır. Okulda çevre köylerden taşımalı sistem ile gelen öğrenciler eğitim görmektedir.
Narlıdere Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tarafından yaptırılan 2500 TONLUK Soğuk Hava Tesisi bulunmaktadır. Soğuk Hava Tesisi’nin yanında başka bir depo daha bulunmakta ve bu depo Migros tarafından kullanılmaktadır.
Köyde yaşayanların ve diğer köylerden gelenlerin temizlenme ihtiyaçlarına yönelik olarak yapılan Tarihi Köy Hamamı eskidiğinden yerine 40-50 yıl önce yenisi yapılırken, 1980 yılında bu hamamda kapanmıştır. Hamamın tam karşısında Köy eşrafının Sünnet, Nişan, Evlenme, Düğün gibi etkinliklerini gerçekleştirebilecekleri Düğün Salonu bulunmaktadır. Düğün Salonu uzun yıllardır kullanılmamaktadır.
Köyün geniş ve güzel meydanında da büyük bir Çınar Ağacı, İki Kahvehane ve bir Su Kuyusu vardır. Daha önceki yıllarda köy halkının su ihtiyacını bu kuyudan karşıladığı bilinmektedir.
